Złamanie śródstawowe pierwszej kości śródręcza – diagnoza, leczenie i możliwe powikłania

Złamania śródstawowe w obrębie kciuka, szczególnie w rejonie stawu śródręczno-czworobocznego, to urazy wymagające precyzyjnej diagnostyki i indywidualnego podejścia terapeutycznego. Chirurg ręki Dr Tomasz Matuszewski wyjaśnia mechanizm urazu, możliwości leczenia oraz potencjalne powikłania, z którymi mogą mierzyć się pacjenci – nawet wiele lat po zdarzeniu.

Złamanie śródstawowe pierwszej kości śródręcza – charakterystyka urazu

Złamanie śródstawowe pierwszej kości śródręcza dotyczy stawu śródręczno-czworobocznego, znajdującego się między pierwszą kością śródręcza a kością czworoboczną większą. Do urazu dochodzi najczęściej w wyniku działania siły w osi palca. W jego przebiegu często obserwuje się także podwichnięcie w stawie śródręczno-czworobocznym oraz oderwanie fragmentu kości – mniejszego lub większego, co wpływa na dalsze postępowanie terapeutyczne.

Leczenie zachowawcze i operacyjne złamania śródstawowego pierwszej kości śródręcza

W przypadku niewielkich odłamów możliwe jest leczenie zachowawcze. Polega ono na:

• nastawieniu podwichnięcia,
• ustawieniu kciuka w pozycji odwiedzenia,
• zastosowaniu unieruchomienia, które pozwala utrzymać odłam w stabilnej pozycji i zapewnia prawidłowe zrośnięcie się kości.

Jeżeli jednak fragment kostny jest duży lub niestabilny, konieczne jest leczenie operacyjne. Może ono obejmować:

• otwarcie stawu i zespolenie oderwanego fragmentu,
• użycie dodatkowych stabilizatorów, takich jak groty i śruby,
• zastosowanie wyciągu w celu zapobiegania przemieszczeniom trzonu względem odłamu.

Po około trzech tygodniach grot stabilizujący kość śródręcza jest usuwany, a pacjent przechodzi na unieruchomienie zewnętrzne, które może być stosowane do pięciu tygodni. Następny etap to rehabilitacja.

Znaczenie rehabilitacji i ryzyko powikłań po złamaniu pierwszej kości śródręcza

Po zakończeniu leczenia ortopedycznego niezwykle istotna jest właściwa rehabilitacja, obejmująca:

• ćwiczenia ruchowe stawu,
• stosowanie środków przeciwobrzękowych,
• stopniowe przywracanie funkcji ręki.

Niestety, każde śródstawowe złamanie w tej okolicy niesie ze sobą ryzyko wystąpienia przedwczesnych zmian zwyrodnieniowych w stawie śródręczno-czworobocznym. Zwykle zmiany te pojawiają się w wieku 60–70 lat, jednak po urazie mogą rozwinąć się znacznie wcześniej – już u osób 30–40-letnich, prowadząc do bólu, ograniczenia ruchomości i konieczności dalszego leczenia.