Uszkodzenia nerwów rąk – przyczyny, diagnostyka i nowoczesne metody leczenia
Uszkodzenia nerwów w obrębie kończyny górnej to poważne urazy, które mogą prowadzić do zaburzeń czucia, osłabienia siły mięśniowej, a nawet trwałego niedowładu. Wczesna diagnostyka i właściwie przeprowadzona rekonstrukcja pozwalają na odzyskanie sprawności dłoni i palców. W Klinice Model Med w Warszawie leczenie prowadzone jest przez specjalistów chirurgii ręki, którzy wykorzystują zaawansowane techniki mikrochirurgiczne, umożliwiające precyzyjną naprawę uszkodzonych struktur.
Przyczyny uszkodzeń nerwów rąk
Uszkodzenia nerwów kończyny górnej mogą mieć charakter urazowy lub jatrogenny (powstały w wyniku leczenia chirurgicznego). Do najczęstszych przyczyn należą złamania kości przedramienia, ramienia oraz urazy tkanek miękkich, które prowadzą do naciągnięcia, stłuczenia bądź przecięcia nerwu.
Jak wyjaśnia dr n. med. Tomasz Matuszewski, chirurg ręki z Kliniki Model Med, uszkodzeniu często ulega nerw promieniowy, odpowiedzialny za prostowanie nadgarstka i palców. Do jego porażenia może dojść zarówno w wyniku złamania kości ramiennej, jak i w trakcie zabiegu operacyjnego, np. podczas zakładania zespolenia płytkowego.
Innym typem uszkodzeń są zespoły uciskowe nerwów, które rozwijają się stopniowo, na przykład w przebiegu zespołu cieśni nadgarstka lub zespołu rowka nerwu łokciowego. W takich przypadkach ucisk na włókna nerwowe prowadzi do zaburzeń czucia, bólu i ograniczenia funkcji ręki.
Objawy i diagnostyka uszkodzeń nerwów
Objawy uszkodzenia nerwów zależą od miejsca i rodzaju urazu. Pacjenci najczęściej skarżą się na:
- utratę lub zaburzenie czucia w określonym obszarze dłoni,
- osłabienie siły chwytu i trudności w wykonywaniu precyzyjnych ruchów,
- opadanie ręki lub palców,
- ból promieniujący wzdłuż przebiegu nerwu.
W diagnostyce kluczową rolę odgrywają badania elektromiograficzne (EMG) oraz neurografia, które pozwalają ocenić przewodnictwo nerwowe i stopień uszkodzenia włókien. Pomocne są również badania obrazowe, takie jak ultrasonografia (USG) czy rezonans magnetyczny, umożliwiające ocenę struktury nerwu i otaczających go tkanek.
W przypadku objawów niedowładu po urazie lub zabiegu ortopedycznym nie należy czekać na samoistną poprawę. Wczesna rewizja chirurgiczna pozwala sprawdzić, czy nerw nie został uwięziony w szczelinie złamania lub przyciśnięty płytką, co – jak podkreśla dr Matuszewski – ma kluczowe znaczenie dla późniejszego powodzenia rekonstrukcji nerwu.
Rekonstrukcja i odbarczanie nerwów – nowoczesne metody leczenia
Zakres leczenia zależy od rodzaju i stopnia uszkodzenia. W przypadku całkowitego przerwania ciągłości konieczna jest mikrochirurgiczna rekonstrukcja nerwu, wykonywana pod powiększeniem optycznym. Im szybciej zostanie przeprowadzony zabieg, tym większa szansa na odzyskanie funkcji ręki – optymalnie operację wykonuje się w ciągu 3–12 tygodni od urazu.
Jeśli uszkodzenie ma charakter częściowy lub jest wynikiem przewlekłego ucisku, stosuje się zabieg odbarczenia nerwu. Usuwa się wówczas tkanki powodujące ucisk (np. zgrubiałe więzadła lub torbiele śluzowe), co pozwala nerwowi odzyskać przewodnictwo bez konieczności rekonstrukcji. Część dolegliwości ustępuje natychmiast po zabiegu, jednak regeneracja włókien nerwowych wymaga czasu – nawet kilku miesięcy.
W Klinice Model Med wszystkie zabiegi rekonstrukcji i odbarczania nerwów wykonywane są przez doświadczonych chirurgów ręki, z zastosowaniem nowoczesnych materiałów i narzędzi optycznych. Oferowane są zarówno procedury pierwotne, jak i wtórne, wykonywane po wcześniejszych urazach.
Rehabilitacja po rekonstrukcji nerwu i rokowania
Powrót do pełnej sprawności po uszkodzeniu nerwu wymaga cierpliwości i współpracy z fizjoterapeutą. Proces regeneracji włókien nerwowych przebiega powoli – z prędkością około 1 mm na dobę. W tym czasie niezbędne jest prowadzenie specjalistycznej rehabilitacji, obejmującej ćwiczenia poprawiające czucie, koordynację oraz siłę mięśniową.
Ważnym elementem leczenia jest także edukacja pacjenta w zakresie ochrony kończyny, by zapobiec urazom wtórnym i przeciążeniom. Dzięki połączeniu precyzyjnej mikrochirurgii i dobrze zaplanowanej fizjoterapii większość pacjentów odzyskuje znaczną część sprawności, umożliwiającą normalne funkcjonowanie i powrót do pracy.
